Pernah terfikir kenapa kebanyakan surat perjanjian atau dokumen undang-undang di Malaysia ditulis dalam Bahasa Inggeris dan bukan Bahasa Melayu, walaupun Bahasa Melayu adalah bahasa kebangsaan?

Pengenalan

Perjanjian merupakan dokumen penting dalam urusan perundangan dan perniagaan yang mengandungi persetujuan antara dua pihak atau lebih. Di Malaysia, walaupun Bahasa Melayu merupakan bahasa kebangsaan dan telah diiktiraf sebagai bahasa rasmi dalam urusan kerajaan dan kehakiman, kebanyakan perjanjian terutamanya dalam konteks komersial, korporat dan antarabangsa – masih banyak ditulis dalam Bahasa Inggeris. Fenomena ini menimbulkan persoalan: mengapa bahasa asing lebih diutamakan dalam dokumen yang mempunyai implikasi undang-undang yang besar dalam sebuah negara berdaulat?

Amalan menggunakan Bahasa Inggeris dalam penulisan perjanjian bukan sekadar kebiasaan, tetapi lahir daripada keperluan praktikal, sejarah sistem perundangan negara, dan keperluan komunikasi sejagat. Hal ini berkait rapat dengan warisan penjajahan British, peranan Bahasa Inggeris sebagai lingua franca dalam dunia perdagangan antarabangsa, dan juga kekangan dalam pemantapan istilah undang-undang dalam Bahasa Melayu. Justeru, pengkajian terhadap sebab dan kesan penggunaan Bahasa Inggeris dalam perjanjian adalah penting dalam memahami realiti pelaksanaan undang-undang dan dasar bahasa di Malaysia.

Oleh yang demikian, boleh dikatakan jawapan kepada persoalan tersebut berkait rapat dengan sejarah, kepraktisan, dan kejelasan dari segi perundangan. Artikel ini akan jelaskan sebab-sebab utamanya secara ringkas tapi padat.

1. Bahasa Undang-Undang Berakar dari English Common Law

Sistem undang-undang Malaysia berkembang daripada sistem English common law, hasil daripada sejarah penjajahan British. Oleh itu, kebanyakan konsep dan istilah perundangan utama seperti indemnity, breach, force majeure, waiver, dan fiduciary duty berasal daripada terminologi Bahasa Inggeris.

Penterjemahan secara literal ke dalam Bahasa Melayu boleh menyebabkan pengkaburan makna atau bahkan salah tafsiran, yang boleh mengundang ketidakpastian dalam pelaksanaan perjanjian.

2. Dominasi Rujukan Kes dan Literatur Undang-Undang Banyak Dalam Bahasa Inggeris

Lebih 90% bahan rujukan undang-undang termasuk keputusan mahkamah, buku teks, jurnal undang-undang adalah ditulis dalam Bahasa Inggeris.

Jadi, untuk memudahkan rujukan dan menjaga konsistensi, ramai peguam dan firma guaman kekalkan penggunaan English dalam perjanjian undang-undang bagi membolehkan rujukan yang konsisten terhadap sumber-sumber tersebut, sekaligus memudahkan pentafsiran dan pelaksanaan dokumen kontrak.

3. Memudahkan Penglibatan Pihak Asing dalam Urusan Perundangan 🌍

Dalam konteks pelaburan dan perdagangan antarabangsa, penggunaan Bahasa Inggeris dalam dokumen perundangan adalah penting bagi memastikan pemahaman bersama antara pihak tempatan dan asing. Bahasa Inggeris berfungsi sebagai lingua franca yang merentas sempadan negara dan sistem perundangan.

Penggunaan bahasa yang difahami oleh semua pihak meminimumkan keperluan untuk terjemahan dan mengurangkan risiko konflik akibat perbezaan tafsiran.

4. Kepentingan Ketepatan dan Kejelasan dalam Kontrak

Bahasa undang-undang perlu tepat dan jelas. Bila terjemah ke BM, ada kemungkinan maksud ayat berubah – walaupun sedikit. Dalam kontrak, satu perkataan pun boleh bawa maksud besar.

Jadi penggunaan Bahasa Inggeris di dalam undang-undang disebabkan keperluan kepada ketepatan bahasa yang tinggi bagi mengelakkan kesalahan kecil dalam struktur ayat atau pilihan perkataan yang boleh membawa implikasi undang-undang yang besar. Oleh kerana banyak istilah perundangan tidak mempunyai padanan tepat dalam Bahasa Melayu, penggunaan Bahasa Inggeris sering kali lebih sesuai untuk memastikan maksud sebenar disampaikan dengan jelas.

Jadi guna English bukan sebab “tak patriotik”, tapi sebab nak lindungi semua pihak daripada risiko tafsiran salah.

Kesimpulan

Secara keseluruhan, amalan menggunakan Bahasa Inggeris dalam penulisan perjanjian adalah hasil daripada pelbagai faktor yang saling berkait, termasuk aspek sejarah, praktikaliti, perundangan dan globalisasi. Malaysia yang mewarisi sistem perundangan common law daripada British secara tidak langsung telah meletakkan Bahasa Inggeris sebagai bahasa dominan dalam bidang perundangan, termasuk dalam penulisan kontrak dan perjanjian. Kebanyakan istilah teknikal dan undang-undang yang digunakan secara meluas adalah dalam Bahasa Inggeris, menjadikan ia bahasa yang lebih mantap dan kurang terdedah kepada salah tafsir berbanding dengan terjemahan dalam Bahasa Melayu yang kadangkala masih belum seragam atau mantap.

Walaupun Bahasa Melayu ialah bahasa rasmi negara dan mempunyai tempat yang penting dalam urusan pentadbiran serta kehakiman, realiti di lapangan menunjukkan bahawa Bahasa Inggeris masih menjadi pilihan utama dalam konteks penulisan perjanjian. Oleh itu, pemerkasaan penggunaan Bahasa Melayu dalam bidang perundangan perlu dijalankan secara berperingkat dan sistematik, termasuk pembangunan istilah undang-undang yang mantap serta latihan kepada pengamal undang-undang. Namun, buat masa ini, penggunaan Bahasa Inggeris dalam perjanjian kekal sebagai amalan yang paling praktikal dan berkesan, khususnya dalam memastikan kejelasan, keseragaman dan penerimaan di peringkat antarabangsa.

Secara ringkasnya, Bahasa Melayu tetap penting dan dihormati sebagai bahasa kebangsaan. Tapi dalam dunia undang-undang, ketepatan dan kejelasan adalah keutamaan. Oleh itu, penggunaan Bahasa Inggeris dalam perjanjian undang-undang adalah langkah profesional untuk pastikan semua pihak faham, selamat dan dilindungi secara sah.

Tip: Jika anda terlibat dalam sebarang urusan jual beli, sewa, atau kontrak perniagaan, adalah sangat penting untuk memastikan anda benar-benar memahami setiap isi dan terma yang terkandung dalam perjanjian tersebut sebelum menandatanganinya. Jangan sesekali merasa malu atau ragu untuk mendapatkan penjelasan secara terperinci daripada peguam atau pakar undang-undang yang berkelayakan.

Memahami kandungan perjanjian bukan sahaja melindungi hak dan kepentingan anda, tetapi juga membantu mengelakkan sebarang salah faham, konflik atau risiko undang-undang yang tidak diingini pada masa hadapan. Sentiasa ambil masa untuk membaca dengan teliti dan bertanya soalan sehingga anda yakin dan jelas dengan segala perkara yang dipersetujui dalam dokumen tersebut.

Ingin tahu dengan lebih mendalam tentang kontrak atau perjanjian, sama ada berkaitan urusan jual beli, sewa, kerjasama perniagaan atau perkara-perkara undang-undang lain?

Jangan biarkan kekeliruan atau ketidaktentuan mengganggu keputusan anda. Hubungi kami hari ini untuk mendapatkan konsultasi percuma (15 minit pertama) bersama pasukan kami yang berpengalaman. Kami sedia membantu anda memahami hak, tanggungjawab serta risiko yang mungkin timbul dalam sebarang perjanjian yang anda terlibat.